Куюу – адамдарга белгилүү болгон эң алгачкы металлды калыптандыруу ыкмаларынын бири. Бул жалпысынан эриген металлды отко чыдамдуу калыпка куюп, анын катууланышына жол берүүнү билдирет. Качанкатып калганда, керектүү металл объекти отко чыдамдуу калыптан же калыпты бузуу менен же калыпты бөлүп алуу менен чыгарылат. Катуу объект куюу деп аталат. Бул процесс ошондой эле негиздөө деп аталат жана металл тетиктерин куюуга багытталган заманбап фабрика деп аталаткуюучу завод.
1. Кастинг процессинин тарыхы
Кастинг процесси болжол менен биздин заманга чейинки 3500-жылдары Месопотамияда ачылган. Ошол мезгилде дүйнөнүн көп жерлеринде жез балта жана башка жалпак буюмдар таштан жасалган ачык калыптарга же бышырылганчопо. Бул калыптар негизинен бир даана болгон. Бирок кийинки мезгилдерде тегерек буюмдарды жасоо талап кылынганда, тегерек буюмдарды чыгарууну жеңилдетүү үчүн мындай калыптар эки же андан көп бөлүккө бөлүнгөн.Коло доору (б. з. ч. 2000-ж.) куюу процессине алда канча тактоо алып келген. Балким, биринчи жолу объекттерде көңдөй чөнтөктөрдү жасоо үчүн өзөк ойлоп табылган. Бул өзөктөр бышырылган чоподон жасалган.Ошондой эле, cire perdue же жоголгон мом процесси жасалгаларды жана кооз иштерди жасоодо кеңири колдонулган.
Куюу технологиясы биздин заманга чейинки 1500-жылдардан бери кытайлар тарабынан бир топ жакшыртылган. Ага чейин Кытайда эч кандай кастинг иши табылган жок. Алар сонун болгон жокcire perdue процесси менен тааныш эмес, аны кеңири колдонгон эмес, тескерисинче, өтө татаал жумуштарды жасоо үчүн көп бөлүктүү калыптарга адистешкен. Алар калыпты эң майда-чүйдөсүнө чейин өркүндөтүү үчүн көп убакыт коротуштукалыптардан жасалган куюу боюнча ар кандай бүтүрүү иштери талап кылынган. Алар, кыязы, отуз же андан ашык кылдаттык менен орнотулган бөлүктөрдү камтыган бөлүкчөлөрдү жасашкан. Чындыгында мындай калыптардын көбү ачылганКытайдын ар кайсы аймактарында археологиялык казууларды жүргүзүү.
Инд өрөөнүнүн цивилизациясы ошондой эле жасалгалар, курал-жарактар, шаймандар жана идиштер үчүн жез жана колодон куюлган кеңири колдонулушу менен белгилүү. Бирок технологияда көп жакшыруу болгон жок. ВариденИнд өрөөнүнөн казылып алынган объекттер жана фигуралар ачык калып, кесим калыптоо жана cire perdue процесси сыяктуу бардык белгилүү куюу ыкмаларын жакшы билишкен көрүнөт.
Индия тигель болоттун ойлоп табуусу менен эсептелиши мүмкүн болсо да, темир негизи Индияда айкын болгон эмес. Темирди негиздөө биздин заманга чейинки 1000-жылдары Сирия менен Персияда башталганы тууралуу далилдер бар. Бул көрүнөтошолтемир куюуИндияда технология биздин заманга чейинки 300-жылдардын тегерегинде Искендер Зулкарнайн басып алган мезгилден бери колдонулуп келген.
Делидеги Кутб минарынын жанында жайгашкан атактуу темир мамы байыркы индейлердин металлургиялык чеберчилигинин мисалы болуп саналат. Анын узундугу 7,2 м жана таза ийилүүчү темирден жасалган. Бул болот деп болжолдонуудаГупта династиясынын Чандрагупта II (375-413) доору. Ачык асман алдында турган бул мамынын дат басуу ылдамдыгы дээрлик нөлгө барабар, ал тургай көмүлгөн бөлүгү өтө жай темпте дат басат. Буладегенде куюлуп, анан акыркы формага чейин согулган болушу керек.
2. Артыкчылыктар жана чектөөлөр
Куюу процесси көптөгөн артыкчылыктарга ээ болгондуктан өндүрүштө кеңири колдонулат. Эриген материал калыптын көңдөйүндөгү кандайдыр бир кичинекей бөлүккө агып чыгат, ошондой эле ар кандай татаал форма – ичкиже тышкы – кастинг процесси менен жасалышы мүмкүн. Ал кара же түстүү болсун, дээрлик каалаган материалды куюуга болот. Андан ары, калыптарды куюу үчүн зарыл болгон керектүү аспаптар абдан жөнөкөй жанаарзан. Натыйжада, сыноо өндүрүшү же бир аз лот өндүрүү үчүн идеалдуу ыкма болуп саналат. Куюу процессинде материалдын көлөмүн так талап кылынган жерге коюуга болот. Натыйжададизайндагы салмактын төмөндөшүнө жетишүүгө болот.Кастингдержалпысынан бардык тараптан бир калыпта муздатылат жана ошондуктан алар эч кандай багыттагы касиеттерге ээ эмес деп күтүлүүдө. Кээ бир металлдар жана эритмелер барметаллургиялык ой-пикирлерден улам согуу сыяктуу башка процесстер менен эмес, куюу жолу менен гана иштетилет. Каалаган көлөмдөгү жана салмактагы, ал тургай 200 тоннага чейин куймаларды жасоого болот.
Бирок, өлчөмдүү тактык жана беттик бүтүрүү нормалдуу жеткенкум куюу процессикөп учурларда акыркы колдонуу үчүн адекваттуу болбойт. Бул жагдайларды эске алуу үчүн, кээ бир атайын кастингкуюу сыяктуу процесстер иштелип чыккан, алар тууралуу маалымат кийинки бөлүмдөрдө берилген. Ошондой эле, кум куюу процесси кандайдыр бир деңгээлде эмгекти талап кылат, ошондуктан ага көптөгөн жакшыртуулар багытталган.станокторду калыптандыруу жана куюу цехтерин механизациялоо сыяктуу. Кээ бир материалдарда нымдуулуктан келип чыккан кемчиликтерди жоюу көбүнчө кыйынга тураткум куюу.
3. Кастинг шарттары
Кийинки бөлүмдөрдө куюунун негизги процессин билдирген кум куюунун деталдары каралат. Процесстин деталдарына кирүүдөн мурун, бир катар лексика сөздөрдү аныктоо керекылайыктуу.
Колба– Калыптоочу колба – бул кум калыпты бүтүн кармап турган колба. Колбанын калыптын түзүлүшүндөгү абалына жараша ал сүйрөө, көтөрүү жана жаак сыяктуу ар кандай аталыштар менен аталат. Ал жыгачтан жасалганубактылуу колдонуу үчүн же жалпысынан узак мөөнөттүү пайдалануу үчүн металл.
Сүйрөө– Калыптоочу колбаны төмөн түшүрүү
Cope– Үстүнкү колба
Жаак– Үч бөлүктүү калыптоодо колдонулуучу ортоңку колба.
Үлгү– Үлгү – бул кээ бир өзгөртүүлөр менен жасала турган акыркы объектинин көчүрмөсү. Көк көңдөй оюмдун жардамы менен жасалат.
Ажырашуу сызыгы– Бул кум калыпты түзгөн эки калыптоочу колбанын ортосундагы бөлүүчү сызык. Бөлүнгөн үлгүдө ал ошондой эле үлгүнүн эки жарымынын ортосундагы бөлүүчү сызык болуп саналат
Төмөнкү такта– Бул кадимки жыгачтан жасалган тактай, ал калыпты жасоонун башталышында колдонулат. Үлгү адегенде ылдыйкы тактайда сакталып, үстүнө кум себилип, андан соң сүйрөө менен чабуу жүргүзүлөт.
Беттеш Кум– Көмүртектүү материалдын аз өлчөмдөгү куюучу бөлүктүн ички бетине чачылган куймаларга жакшыраак бетин берүү үчүн
Калыптоочу кум– Бул көктүн көңдөйүн жасоо үчүн жаңы даярдалган отко чыдамдуу материал. Бул керектүү натыйжаларды алуу үчүн кремний ылай менен нымдуулуктун аралашмасы жана аны курчап турат.калыпты жасап жатканда үлгү.
Backing Sand– Бул калыпта табылган отко чыдамдуу материалдардын көбүн түзөт. Бул колдонулган жана күйгөн кумдан турат.
Core– Куймалардагы көңдөй көңдөйлөрдү жасоо үчүн колдонулат.
Төгүүчү бассейн– Калыптын үстүнкү бөлүгүндө эритилген металл куюлган кичинекей воронка түрүндөгү көңдөй.
Spure– Куюлуучу бассейнден эриген металл калыптын көңдөйүнө жетүүчү өтмөк. Көп учурларда ал металлдын калыпка агышын көзөмөлдөйт.
Runner– Бөлүү тегиздигиндеги өтмөктөр, алар аркылуу эриген металлдын агымы калыптын көңдөйүнө жеткенге чейин жөнгө салынат.
Gate– Эриген металл калыптын көңдөйүнө кирген чыныгы кирүү чекити.
Чаплет– Чаплеттер өз салмагына кам көрүү жана металлостатикалык күчтөрдү жеңүү үчүн калыптын көңдөйүнүн ичиндеги өзөктөрдү колдоо үчүн колдонулат.
Салкын– Чилдер – бир калыпта же каалаган муздатуу ылдамдыгын камсыз кылуу үчүн куюлган буюмдардын муздатуу ылдамдыгын жогорулатуу үчүн калыпка салынган металл буюмдар.
Riser– Катуудан улам металлдын көлөмү азайганда ысык металл калыптын көңдөйүнө кайра агып кетиши үчүн куюлган эритилген металлдын резервуары.
4. Кум калыптарын жасоо тартиби
Кадимки кум калыпты жасоо процедурасы төмөнкү этаптарда сүрөттөлөт:
Биринчиден, ылдыйкы тактай же калыптандыруу платформасына же полго коюлуп, бети тегиз болот. Сүйрөөчү калыптоочу колба ылдыйкы тактада анын сүйрөө бөлүгү менен тескери абалда сакталаттактадагы колбанын борборундагы үлгү. Үлгү менен колбанын дубалдарынын ортосунда 50дөн 100 ммге чейинки аралык болушу керек. Үстүнө кургак кум себилгенжабышпаган катмарды камсыз кылуу үчүн такта жана үлгү. Керектүү сапаттагы жаңы даярдалган калыптоо күмү азыр 30-50 мм калыңдыгына чейин сүйрөө жана үлгү боюнча куюлат. Калган сүйрөө колба болуп саналаттолугу менен камдык кум менен толтурулган жана кум тыгыздоо үчүн бир калыпта rammed. Кумду катуу ныкташ үчүн туура жасалышы керек, бул газдардын чыгышын кыйындатат,көктүн күчү жетишсиз болушу үчүн, өтө бош эмес. Чактоо аяктагандан кийин колбадагы ашыкча кум жалпак тилке менен колбанын четтеринин деңгээлине чейин толугу менен сүртүлөт.
Эми вентилятор зым менен, диаметри 1-2 мм зым учтуу учу менен, газдарды чыгарууну жеңилдетүү үчүн колбанын толук тереңдигине чейин сүйрөөдө желдетүүчү тешиктер жасалат. кастинг учурундакатуулануу. Бул сүйрөө даярдоону аяктайт.
Даяр сүйрөө колба азыр сүрөттө көрсөтүлгөндөй үлгүнү ачып, төмөнкү тактага жылдырылды. Жылмачактын жардамы менен оюмдун айланасындагы кумдун четтери оңдолуп, оюмдун жарымы коюлат.сүйрөө үлгүсү, аны дюбель төөнөгүчтөрдүн жардамы менен тегиздөө. Сүйрөөчүнүн үстүндөгү колба төөнөгүчтөрдүн жардамы менен кайра тегиздеп жайгашкан. Кургак бөлүү кум сүйрөө жана үлгү боюнча бардык чачылган.
Чачтын өткөөлүн жасоо үчүн төөнөгүч оюмдан болжол менен 50 мм аралыкта жайгашкан. Ошондой эле, зарыл болсо, төөнөгүч төөнөгүч тиешелүү жерде сакталат жана ошого окшош жаңы даярдалган калыптоо күмүтаяныч кум менен бирге сүйрөп чачылган. Кум кылдаттык менен чабылып, ашыкча кум кырылып, вентилятор тешиктери сүйрөөдөгүдөй эле бүт тарабына жасалат.
Чач төөнөгүч жана электрондук көтөргүч колбадан кылдаттык менен чыгарылат. Кийинчерээк куюучу бассейн карагайдын башына жакын жерде кесилет. Сөөк сүйрөө жана сүйрөө интерфейсиндеги ар кандай бош кумдан бөлүнгөнсүйрөөлөрдүн жардамы менен учулат. Эми, көтөрүү жана сүйрөө үлгүсүнүн жарымы чийүү тиштерин колдонуу жана калыптын көңдөйүн бир аз чоңойтуу үчүн оюмду тегерете тегерете алып салынат.көктүн дубалдары тартылуу үлгүсү менен бузулган эмес. Күлүктөрдү жана дарбазаларды калыпка бузбай, кылдаттык менен кесишет. Жөө күлүктөрдө жана көктүн көңдөйүндө табылган ар кандай ашыкча же бош кум үйлөтүлөткөөрүктү колдонуу менен алыс. Эми, паста түрүндөгү беттик кум көктүн көңдөйүнө жана күлүктөрдүн бардык жагына колдонулат, бул даяр куюуга жакшы беттик жасалгаларды бермек.
Кургак кум өзөгү өзөк кутучасын колдонуу менен даярдалат. Ылайыктуу бышырылгандан кийин, ал сүрөттө көрсөтүлгөндөй калыптын көңдөйүнө салынат. Колго сүйрөө аркылуу экөөнүн тегиздөөсүнө кам көрүү менен алмаштырылатпиндер. Эритилген металлды куюу учурунда жогору карай металлостатикалык күчкө кам көрүү үчүн колонкада ылайыктуу салмак сакталат. Форма азыр, сүрөттө көрсөтүлгөндөй, куюуга даяр.
Билдирүү убактысы: 25-декабрь, 2020-жыл